Wednesday, March 22, 2017

Κώστας Ακρίβος: «Πιστεύω στην παγκοσμιοποίηση του πνεύματος και καθόλου του χρήματος….»

Τι είναι ο συγγραφέας; Μπορεί ο καθένας να δώσει τη δική του απάντηση. Εγώ θα δώσω τη δική μου. Είναι ένας θεός της καρδιάς, που τον ανιχνεύεις με τη διαίσθηση, δηλαδή με τις αστάθμητες, ανώνυμες, λανθάνουσες δυνάμεις και κλίσεις της ψυχής σου. Έτσι, κάθε δημιούργημά του, κάθε έργο του, είναι απλώς ένα γνέψιμο, για ν’ ανοίξεις την ψυχή σου και ν’ ακούσεις το «παραμύθι» του.

Ρομαντικοί είναι οι λαοί, κι όταν πάψουν να είναι ρομαντικοί δυστυχώς δεν θα γίνουν ρεαλιστές, αλλά μηδενιστές. Θέλει μεγάλη δύναμη να πεις ότι είσαι περισσότερο αισιόδοξος, παρά ρομαντικός, όπως ο σημερινός καλεσμένος μας, ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος. Και το λέει αυτό σε μια εποχή σαν τη σημερινή που δεν παρέχει καμιά απολύτως ευοίωνη προοπτική, αφού είναι βυθισμένη στην οικονομική κρίση με όλα τα παρελκόμενά της. Κι όλοι, λίγο-πολύ, νιώθουμε ότι η κοινωνία μας έχει αγριέψει. Σα να βρίσκεται στο σκοτάδι και δεν ξέρει πού να πατήσει!
Ο Ακρίβος αυτό που περισσότερο αγαπάει στον κόσμο είναι «το φως και τα σκοτάδια του»! Ξαναδιαβάζοντας τις απαντήσεις του συγγραφέα μας, νιώθω κι εγώ αισιόδοξος και φυσικά πλάι στην ευχέρεια ν’ απελπιζόμαστε, έχουμε και την άλλη: να ελπίζουμε! Άλλωστε, ο λόγος και η τέχνη μας βεβαιώνουν όχι φυσικά πως είμαστε αιώνιοι, αλλά πως είμαστε υπαρκτοί.
  • Έγραψε ένας κριτικός ότι είστε «πεζογράφος ευφυής, ταλαντούχος, συνεπής χαρισματικός, ανατρεπτικός». Πώς νιώσατε όταν διαβάσατε αυτούς τους επαίνους;
Θα ήμουν αχάριστος και ψεύτης αν πω ότι με άφησαν αδιάφορο. Αν όμως εγώ είμαι όλα αυτά, τότε τι να πουν όσοι κερδίζουν ή διεκδικούν το Νόμπελ Λογοτεχνίας;
  • Δηλαδή, σας απασχολεί η γνώμη των κριτικών;
– Φυσικά! Και των επώνυμων αλλά και των αναγνωστών.
  • Για να σταθώ λίγο στο τελευταίο βιβλίο σας, θέλω να ρωτήσω αν πιστεύετε ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται;
– Τι είναι η Ιστορία; Το επίσημο πρόσωπο της ζωής. Όπως επαναλαμβάνεται αυτή με διάφορες και ποικίλες μορφές, το ίδιο επαναλαμβάνεται και το επίσημο προσωπείο της.
  • Πάντως, στα Τελευταία νέα από την Ιθάκη, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να ταξιδέψει στο παλίμψηστο του Ομήρου! Τι ακριβώς θέλατε να πείτε; 
– Αυτό ίσως είναι και το μεγαλύτερο κέρδος για το βιβλίο: να ξαναδιαβάσει ο αναγνώστης την Οδύσσεια και την Ιλιάδα, παρακινημένος από τις μυθιστορίες του δικού μου βιβλίου.
  • Τι είναι τα Τελευταία νέα από την Ιθάκη και για ποιο λόγο θα έπρεπε να προτείνω το βιβλίο σας στους αναγνώστες μας;
– Πρόκειται για 26 μυθιστορίες που ναι μεν στηρίζονται και συνδέονται με αντίστοιχα πρόσωπα της Οδύσσειας, αλλά η δράση τους τοποθετείται στα νεότερα χρόνια της ελληνικής ιστορίας. Είναι αρκετός αυτός ο λόγος για να το προτείνετε στους αναγνώστες ή πρέπει να σκαρφιστώ και κάτι άλλο;
  • Είστε ευχαριστημένος από την αποδοχή του βιβλίου σας από το κοινό;
– Κάτι παραπάνω από ευχαριστημένος. Τα σχόλια που δέχομαι στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και οι γνώμες από τις διάφορες λέσχες ανάγνωσης που επισκέπτομαι είναι από πολύ καλά έως ενθουσιώδη.
  • Διευθύνατε την πολύ ενδιαφέρουσα σειρά «Μια πόλη στη λογοτεχνία». Τι αποκομίσατε από αυτήν εμπειρία σας;
– Ότι χρειαζόμαστε το λογοτεχνικό προφίλ των πόλεων για να μπορούμε να διεισδύσουμε στο βαθύτερο πνεύμα που κρύβει κάθε πόλη.
  • Σε τι μπορεί να μας βοηθήσει η λογοτεχνία σήμερα – σε μια εποχή βαρβαρότητας;
– Σε τι μας βοηθάει το νερό σε μια εποχή ξηρασίας;
  • Σας αρέσoυν τα ταξίδια – ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι;
– Το ένα το έχω κάνει ήδη, στον Νείλο της Αιγύπτου. Με το άλλο κοιμάμαι και ονειρεύομαι: Άνδεις, Μάτσου Πίτσου
  • Πoιo μέρoς αγαπάτε ιδιαίτερα;
– Τη γωνιά που μου χαρίζει την καλύτερη έμπνευση
  • Ποια θεωρείτε ως την πιο υπερτιμημένη αρετή;
– Την πίστη. Γιατί ποτέ δεν μπορείς να την αποκτήσεις ολόκληρη και, από την άλλη, επειδή σε ξεγελάει με το απατηλό κρασί του εφησυχασμού
  • Πoια, κατά τη γνώμη σας, είναι τα μεγαλύτερα πρoβλήματα της ελληνικής κoινωνίας;
– Συγγραφέας είμαι και φιλόλογος, όχι κοινωνιολόγος ούτε πολιτικός. Με την ιδιότητα του πολίτη απλώς μπορώ να πω ότι με ενοχλεί αφάνταστα το πόσο αδιόρθωτα ανιστόρητοι είμαστε ως λαός
  • Σας ενδιαφέρει η πoλιτική;
– Πρωτίστως η δημοκρατία
  • Τι γνώμη έχετε για τους πολιτικούς;
– Εικόνα μας είναι και μας μοιάζουν
  • Αγαπάτε το θέατρο;
– Μια βαθμίδα χαμηλότερα από τον κινηματογράφο
  • Ποια είναι η θέση της τέχνης στην εποχή μας;
– Να μας δώσει να καταλάβουμε ότι απέχουμε αρκετά από τους ανθρώπους των σπηλαίων, αλλά και ότι πολύ εύκολα μπορούμε να ξαναγυρίσουμε σε μια τέτοια κατάσταση
  • Μήπως η τέχνη κινδυνεύει να απομονωθεί εξαιτίας της τηλεόρασης και συνεπώς μήπως πρέπει να αναζητήσει καινούργιες μορφές και να επανεξετάσει την κοινωνική λειτουργία της;
– Η τηλεόραση είναι μία αδήριτη πραγματικότητα, δεν μπορεί εύκολα να νικηθεί ή να εξοβελιστεί. Έχει γίνει το πιο κατάλληλο μέσον χειραγώγησης. Αν καταφέρει η τέχνη να ανοίξει καινούργιους δρόμους επικοινωνίας με το ευρύ κοινό, αυτό θα είναι μια νέα πνευματική επανάσταση
  • Πιστεύετε ότι το βιβλίο χάνει σε σχέση με την εικόνα;
– Χάνει, αλλά στο τέλος θα νικήσει. Παράδειγμα ο μέγιστος Sebald που κατάφερε να ενσωματώσει ή μάλλον να κάνει μυθοπλασία στηριζόμενος σε σκόρπιες τυχαίες φωτογραφίες
  • Σε μια εποχή αποξένωσης, πολεμικών συγκρούσεων, κοινωνικών αναταραχών, φτώχειας, ανισοτήτων, φόβου για την επόμενη ημέρα κ.λπ., τι μπορεί να κάνει η τέχνη;
– Τουλάχιστον να μη χάνει την ελπίδα της
  • Είναι ο κόσμος μας παράλογος;
– Και θα συνεχίσει… Γιατί αυτός είναι ο προορισμός του
  • Τι είναι εκείνο που δίνει νόημα στον άνθρωπο;
– Να δώσει νόημα στο παράλογο του κόσμου
  • Έχει πνευματικότητα η κεντρική εξουσία (η κυβέρνηση, τα κόμματα);
– Εξαρτάται από το επίπεδο της παιδείας και της ανθρωπιάς που τη διακρίνει ή δεν τη διακρίνει
  • Η νεοελληνική κοινωνία, γενικότερα, έχει πνευματικότητα;
– Την αναζητώ και τη βρίσκω περισσότερο στους ανώνυμους και στους ανθρώπους του μόχθου
  • Τι σημαίνει για σας η λέξη «ήθος»;
– 1.αυτοσεβασμός 2. η τέχνη να απλώνεις το χέρι στον άλλο
  • Πoια είναι η ωραιότερη λέξη της ελληνικής γλώσσας;
– Για μένα η λέξη “λεβέντης”
  • Ποιος φταίει για το περιορισμένο λεξιλόγιο των νεοελλήνων: οι γονείς, το σχολείο, τα μέσα ενημέρωσης, η παγκοσμιοποίηση;
– Ας προσθέσουμε σε όλα αυτά και το (μη) πνεύμα της εποχής μας…
  • Υπάρχει περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση στους πολίτες ή όλοι γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια την προστασία του περιβάλλοντος;
– Τη “φωλιά” μας φροντίζουμε να την έχουμε καθαρή. Για παραπέρα, ισχύει το δε βαριέσαι, βρε αδερφέ!
Κινδυνεύουμε στ’ αλήθεια από τη μόλυνση του περιβάλλοντος ή απλώς πρόκειται για υπερβολές των οικολόγων;
– Εκτιμώ και σέβομαι την προσπάθεια των οικολόγων και με την παραμικρή ευκαιρία παίρνω μέρος σε κάθε μορφή πάλης υπέρ της φύσης
  • Μήπως κινδυνεύουμε από τους πρόσφυγες/μετανάστες;
– Δηλαδή αν κινδυνεύουμε από εμάς τους ίδιους; Γιατί σαν πρόσφυγες και μετανάστες, έστω προσωρινούς, λογαριάζω όλους εμάς
  • Υπάρχει φόβος να χάσουμε την εθνική μας ταυτότητα;
– Μήπως είναι ψευδοερώτημα;
  • Δικαιούμαστε να υποστηρίζουμε ότι είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων;
– Εξ αίματος δεν είμαστε. Ως συνεχιστές της γλώσσας θα έλεγα πως μάλλον ναι
  • Έχoυν σημασία oι απoλoγισμoί στη ζωή μας;
– Για να αυτοπροσδιοριζόμαστε και να αποφεύγουμε λάθη και παραλείψεις, ναι
  • Πόσες ώρες εργάζεστε;
– Καθημερινά 7 για το σχολείο και άλλες τόσες ή και περισσότερες γράφοντας και σβήνοντας
Ο Κώστας Ακρίβος, εδώ, όταν είχε επισκεφθεί τη Σχολική Βιβλιοθήκη του Βελεστίνου (29/4/2009), στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος του σχολείου «Λογοτεχνικό Εργαστήρι: τεχνικές ποίησης και αφήγησης». 
  • Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας για τα βιβλία σας;
– Μεγάλη η δεξαμενή: η πραγματικότητα, η φαντασία, το χτες, το άπιαστο σήμερα, το φευγαλέο αύριο, ο εαυτός μου, οι γύρω μου, οι φίλοι, οι οιονεί αντίπαλοι…
  • Είστε ρομαντικός;
– Περισσότερο θα έλεγα πως είμαι αισιόδοξος
  • Tι αγαπάτε περισσότερo στoν κόσμo;
– Το φως και τα σκοτάδια του
  • Τι θεωρείτε ως τον έσχατο βαθμό δυστυχίας;
– Την κάθε λογής απώλεια
  • Σας απασχολεί ο χρόνος;
– Ό,τι και αν κάνω, όσο και να προσπαθώ, δεν γίνεται να τον υποτάξω. Μονάχα οι λέξεις το μπορούν
  • Πιστεύετε στην φιλανθρωπία ή στην αλληλεγγύη;
– Ψηφίζω και με τα δύο χέρια αλληλεγγύη
  • Για σας, τι σημαίνει παγκοσμιοποίηση;
– Πιστεύω στην παγκοσμιοποίηση του πνεύματος και καθόλου του χρήματος. Αν και σήμερα μάλλον λειτουργεί το αντίθετο
  • Πόσο Ευρωπαίοι είμαστε οι Έλληνες;
– Νομίζω πως αγαπάμε λιγότερο την Ευρώπη απ΄ ό,τι η Ευρώπη εμάς. Και αποδώ ξεκινούν τα λογής λογής προβλήματα
  • Ο Έλληνας είναι εχθρός της πειθαρχίας και του κανόνα;
– Μισητός μάλιστα. Μήπως όμως αυτό δεν είναι απολύτως κακό;
  • Η «ενωμένη» Ευρώπη θα επιβιώσει;
– Παρότι ο Κάλχας και ο Τειρεσίας είναι πρόγονοί μου, αδυνατώ να απαντήσω
  • Η γυναίκα σήμερα στην Ελλάδα είναι ίση με τον άνδρα;
– Άλλες φορές ναι, σε άλλες όχι. Άλλες γυναίκες ναι, άλλες όχι. Αλλού ναι, αλλού όχι
  • Ποιο είναι το πολυτιμότερο περιουσιακό σας στοιχείο;
– Το πατρικό μου σπίτι. Ακατοίκητο τώρα πια
  • Η οικονομική κρίση πιστεύετε ότι θ’ αλλάξει την κοινωνία μας και προς ποια κατεύθυνση;
– Πάντως μέχρι στιγμής την έχει κάνει χειρότερη. Εννοώ ότι έχει φέρει στην επιφάνεια τον κάκιστο εαυτό μας΄ όλα για τον εαυτούλη μας!
  • Πιστεύετε ότι θα έρθει κάποια στιγμή που η χώρα μας θα ζει χωρίς τις ξένες εξαρτήσεις;
– Γιατί, πότε έζησε χωρίς ξένες εξαρτήσεις και θα το καταφέρει τώρα; Ακόμα στην περίοδο της Επανάστασης του ΄21 τα πολιτικά κόμματα που είχαν δημιουργηθεί έφεραν τους τίτλους Γαλλικό, Αγγλικό, Ρωσικό
  • Τι ήταν εκείνο που σας οδήγησε στη λογοτεχνία;
– Να ανακαλυφτώ και να αποκαλυφτώ
  • Τι είναι εκείνο που μπορεί να ενσαρκώσει την ελπίδα του αύριο;
– Τα καινούργια μυαλά
  • Τελικά, τι είναι η ζωή;
– “Ερχόμαστε από το σκοτάδι και καταλήγουμε στο σκοτάδι. Το ενδιάμεσο φωτεινό διάστημα είναι η ζωή” – λόγια του μεγάλου Ν. Καζαντζάκη
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Κώστας Ακρίβος (Γλαφυρές Βόλου, 1958) έχει εκδώσει δεκατέσσερα αφηγηματικά βιβλία και πήρε μέρος σε συλλογικές εκδόσεις, ανθολογίες, καθώς και στη συγγραφή δύο σχολικών εγχειριδίων. Μυθιστορήματά του έχουν μεταφραστεί στη Γερμανία, την Ελβετία, την Ιταλία, την Πολωνία και διηγήματά του σε αρκετές άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Από το 1983 διδάσκει φιλολογικά μαθήματα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Συνεργάστηκε με το ΕΚΕΒΙ στα προγράμματα Λέσχες Ανάγνωσης και Συγγραφείς στα Σχολεία. Το 2013 παρουσιάστηκε στο Ιμαρέτ Καβάλας το θεατρικό του έργο Ο γηραιός πατήρ μου από το φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη. Διηύθυνε τη σειρά ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ και ήταν ο συντονιστής της διαδικτυακής λέσχης ανάγνωσης ΜΕ ΑΝΟΙΧΤΑ ΒΙΒΛΙΑ. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
  

No comments: