Wednesday, October 31, 2007

Ο Έλληνας και το βιβλίο


Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός «πουλάει». Ο πολιτισμός, η παιδεία και οι τέχνες είναι το μεγάλο όπλο της Ευρώπης για τον 21ο αιώνα. Οι κάτοικοι της Γηραιάς Ηπειρού στηρίζουν τον πολιτισμό, ενώ από γενιά σε γενιά παρατηρείται άνοδος του μορφωτικού και πολιτισμικού επιπέδου... Για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία δημοσίευσε ένα εγχειρίδιο που περιέχει συγκριτικά στοιχεία που σχετίζονται με τον πολιτισμό σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο. Μέσα σε αυτό χαρτογραφείται και η πολιτισμική κατάσταση της χώρας μας και οι διαφορές που παρουσιάζονται με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι Έλληνες διαβάζουν λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο...

Έλληνες και πολιτισμός: μια ολέθρια σχέση! Απογοητευτικά τα στοιχεία της «Γιούροστατ» για την ενασχόληση του λαού μας με τις τέχνες, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Ανύπαρκτη ή, επί το κομψότερο, στοιχειώδης είναι η σχέση των Ελλήνων με τον πολιτισμό σε σύγκριση με τους άλλους λαούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, παρόλο που έχουν την τύχη να ζουν δίπλα σε τεραστίας καλλιτεχνικής σημασίας μνημεία και μουσεία...
Κάποτε θα πρέπει να βλέπουμε στα μάτια την πραγματικότητα και να μην παρασυρόμαστε σε συμπεράσματα που μας δίνουν κάποιοι αριθμοί ή η εικόνα, η οποία στις περισσότερες φορές είναι απατηλή. Είναι αλήθεια πως η κατάσταση δεν είναι ευχάριστη. Κι ένας από τους κύριους λόγους είναι η τηλεόραση που κατατρώγει τον ελεύθερο χρόνο του Έλληνα. Τα κανάλια κάνουν ό,τι τους περνάει από το χέρι για να παγιδεύουν το κοινό ούτως ώστε να το κρατούν καθηλωμένο στην πολυθρόνα ή στον καναπέ. Βέβαια εκείνο το σημείο που λέει ότι οι Έλληνες διαβάζουν λιγότερο από τον μέσο Ευρωπαίο, μη σας τρομάζει. Εξαρτάται τι διαβάζουν!
Το έχω διαπιστώσει πολλές φορές κατά τα ταξίδια μου στο εξωτερικό, μμέσα στα λεωφορεία ή το μετρό κ.λπ. Βλέπεις να διαβάζουν και παθαίνεις τραμπάκουλο όταν διαπιστώνεις ότι το 80% των αναγνωσμάτων είναι - για να θυμηθώ και μια παλιότερη έκφραση - "Βίπερ Νόρα"! Καταλάβατε; Αντιθέτως, εδώ στην Ελλάδα έχω δει να κρατούν, κυρίως νέοι άνθρωποι, λογοτεχνικά βιβλία. Εν πάση περιπτώσει, αυτό δεν σημαίνει ότι ως χώρα έχουμε άψογη σχέση με το βιβλίο.
Είναι ένα ζήτημα που, για την αντιμετώπιση του οποίου, δεν νομίζω ότι το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου έχει καταφέρει να προσκομίσει λύσεις. Απευθύνεται μάλλον σε υποψιασμένο κοινό παρά σε οποιοδήποτε κοινό, ενώ ασχολείται με ζητήματα (πιθανόν να περιλαμβάνονται και αυτά στην αποστολή του) εντελώς τεχνικά, γραφειοκρατικά ή στην "καλύτερη" περίπτωση με τα επικοινωνιακά προβλήματα ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ συγγραφέων που τους έχει παραμάσχαλα λες και το λογοτεχνικό δυναμικό της χώρας είναι αυτοί οι λογοτέχνες. Κι έχουν παρασύρει και ανεξάρτητα μυαλά κι έρχεται η στιγμή, ασύνειδα, να ασχολούμαστε όλοι με αυτούς που πλασάρουν τα διάφορα κυκλώματα. Μην τρομάζετε! Ξέρω τι λέω. Κάποτε δεν ήξερα. Σήμερα ξέρω. Αλλά δεν είμαι Δον Κιχότης να κονταροχτυπιέμαι με ανεμόμυλους... Ωστόσο, νιώθω την επίπλαστη ηρεμία του λογοτεχνικού εποικοδομήματος αλλά και την ευθραυστότητά του.


Μελίνα Καρακώστα

Πρόωρα, μόλις στα 48 της χρόνια, έφυγε από τη ζωή η συγγραφέας, μεταφράστρια και μουσικός Μελίνα Καρακώστα, κόρη της Ζωρζ Σαρρή. «Εσβησε» ξαφνικά, από ανακοπή καρδιάς, προχθές, στο Μέγαρο Μουσικής, κατά τη διάρκεια πρόβας για τη μουσική παράσταση για παιδιά, «Παράξενο δεν είναι;», σε κείμενα της Μαρίας Παπαγιάννη, μουσική Θάνου Μικρούτσικου και σκηνοθεσία Σεσίλ Μικρούτσικου και Παναγιώτη Λάρκου.

Η Μελίνα Καρακώστα γεννήθηκε στο Παρίσι το 1959. Σπούδασε ιταλική και κινέζικη λογοτεχνία στη Σορβόνη, καθώς και μουσική. Από το 1987 ασχολήθηκε με τη μουσική διδασκαλία και ανέβαζε μουσικές παραστάσεις με παιδιά, για παιδιά. Εχει γράψει πέντε βιβλία για παιδιά και έχει μεταφράσει γαλλική και ιταλική λογοτεχνία.
Ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος και τη θυμάμαι ζωηρή και καλόκαρδη, όταν μια φορά μου έδωσε μαι μικρή συνέντευξη για την τηλεόραση. ΟΜΩΣ πώς να παρηγορηθεί η μάνα της, η Ζωρζ Σαρρή; Της ευχόμαστε κουράγιο, όπως και στην οικογένειά της. Μα ήταν μόλις 48 χρονώ. Έχε γεια Μελίνα...


Monday, October 29, 2007

Πάλι ο Χάρι Πότερ!

[Η Joanne K. Rowling, η συγγραφέας του Χάρι Πότερ, είναι η μόνη βρετανίδα γυναίκα στον κατάλογο δισεκατομμυριούχων του Forbes]

Pεκόρ παραγγελιών για τον νέο Xάρι Πότερ, O Xάρι Πότερ πούλησε 250 εκ. σε όλο τον κόσμο, Γραμματόσημα και τα επτά βιβλία του Χάρι Πότερ, 93.000 η προπώληση, Eλληνικό ρεκόρ για Xάρι Πότερ, Η τρέλα της ποτερομανίας, Και άλλο ρεκόρ για τον Χάρι Πότερ, Ουρές για το 7ο βιβλίο με το Χάρι Πότερ, Στην Aθήνα μεταμεσονύχτιες ουρές για τον Xάρι Πότερ, Κάτω τα χέρια από τον Χάρι, Εκστρατεία για να μην τελειώσουν οι περιπέτειες του Xάρι Πότερ, στα βιβλιοπωλεία ρεκόρ παραγγελιών για τον νέο Xάρι Πότερ, Πανδαιμόνιο στην Ιαπωνία για το νέο φιλμ Χάρι Πότερ, Oι πωλήσεις του νέoυ βιβλίου θα ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο, Πάμπλουτη η μαμά του Xάρι Πότερ... Αυτοί είναι μερικοί από τους τίτλους των εφημερίδων που κατά καιρούς γράφουν για τον ήρωα της Ρόουλινγκ.
[Η Joanne K. Rowling, διαβάζει... Χάρι Πότερ, και το ακροατήριο των πιτσιρικάδων παρακολουθεί "μαγεμένο" κι ενθουσιάζεται...]
Η μαγεία δεν έχει τέλος…! Τουλάχιστον έτσι μας λέει ο εκδότης. Κι αυτό δεν το ισχυρίζεται ξεκάρφωτα, αφού οι χιλιάδες αναγνώστες της Τζόαν Ρόουλινγκ [Joanne K. Rowling], ανά τον κόσμο, πραγματικά περιμένουν κάθε καινούργιο βιβλίο της με αγωνία, την οποία εγώ ο «μεγάλος» δεν είμαι σε θέση να κατανοήσω.
Λίγες μέρες πριν την επίσημη πανελλήνια κυκλοφορία του 7ου και τελευταίου βιβλίου της σειράς με ήρωα τον Χάρι Πότερ – Ο Χάρι Πότερ και οι κλήροι του θανάτου –, οι Εκδόσεις Ψυχογιός ενημερώνουν ότι, ήδη από τις προπαραγγελίες, έχει εξαντληθεί το τιράζ των συλλεκτικών αντιτύπων, καθώς και οι συλλεκτικές κασετίνες με τα πρώτα 6 βιβλία με νέα εξώφυλλα. Οι ενδιαφερόμενοι αναγνώστες που θέλουν να αποκτήσουν τη δερματόδετη έκδοση ή την πολυτελή κασετίνα θα πρέπει να την δεσμεύσουν το συντομότερο δυνατό στο κοντινό τους βιβλιοπωλείο!
Joanne Rowling was born in Chipping Sodbury near Bristol, England. After she graduated from Exeter University, she found work as a secretary, and later spent time teaching English in Portugal before moving to Edinburgh, Scotland, with her daughter. She currently resides in Scotland with her husband and three children.
Γάλλος γλωσσολόγος και φιλόσοφος «ακτινογραφεί» πολιτικά τον Χάρι Πότερ...

ΕΛΛΑΣ-ΓΑΛΛΙΑ = ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ!



Αυτός ο μάγκας, που λέγεται Αλεξάκης, δεν μας αφήνει να ησυχάσουμε. Είχα γράψει ότι πήρε κι άλλο βραβείο από τη Γαλλική Ακαδημία για το καινούργιο του βιβλίο «Ap. J.-C.» (εκδόσεις Stock). Βλέπετε, εκδίδει τα βιβλία του τώρα πλέον πρώτα στη Γαλλία και μετά ακολουθεί η Ελλάς (θα κυκλοφορήσει σε καμιά εικοσαριά μέρες από τον Εξάντα, της Μάγδας Κοτζιά, εκεί δηλαδή όπου έχει εκδώσει και τα προηγούμενα βιβλία του). Τέλος πάντων, ο Βασίλης Αλεξάκης, νάτος πάλι στο λογοτεχνικό προσκήνιο. Του αξίζει.
Η ιστορία του μυθιστορήματός του είναι σύγχρονη και αρχίζει από την Αθήνα, όταν η Ναυσικά, μια πλούσια κυρία ογδόντα εννιά ετών, αναθέτει σ’ έναν φοιτητή να διεξαγάγει μια έρευνα στους μοναχούς του Αγίου Όρους. Έχει κατά νου να τους αφήσει την περιουσία της; Ελπίζει να βρει μεταξύ αυτών τον εξαφανισμένο αδελφό της; Η έρευνά του θα τον οδηγήσει χίλια χρόνια πίσω, την εποχή της κατασκευής του πρώτου μοναστηριού. Αλλά και πιό μακριά ακόμη, μέχρι μέσα στην αρχαιότητα. Θα ανακαλύψει ότι ο Χριστιανισμός δεν επιβλήθηκε παρά με καταστροφές και σφαγές που έχουν διαρκέσει αιώνες και ότι οι Θεοί του Ολύμπου έχουν κι αυτοί τους μάρτυρές τους…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΙ ΑΥΤΟ: «Οι Έλληνες αντιστάθηκαν στον χριστιανισμό» (Του Μανώλη Πιμπλή, Τα Νέα, 29/10/07)
Παραθέτω κι ένα σημείωμα της Marianne Payot

Vassilis Alexakis, le plus athénien des Parisiens, joue les enquêteurs sur le mont Athos. Une exploration édifiante.

Athènes-Athos, aller-retour, après et avant Jésus-Christ, en avion et en bateau... De son lointain passé de journaliste Vassilis Alexakis a gardé une belle appétence pour l'investigation. Après sa longue quête des racines maternelles et linguistiques, voilà notre «divin enfant» des îles grecques (né le 25 décembre de l'an de grâce 1943) sur les traces des moines de la Sainte Montagne. Un périple tout aussi captivant que troublant.

Pour complaire à sa vénérable logeuse, Nausicaa Nicolaïdis, qui souhaite faire don de son imposante fortune, le narrateur - jeune étudiant en histoire - délaisse ses cours sur les philosophes présocratiques afin d'enquêter sur les célèbres religieux du mont Athos. Sa mission? Evaluer le degré de sainteté de ces curieux orthodoxes.

Au fil de ses lectures et rencontres, l'apprenti limier lève le voile sur le monde secret des Athonites et de leur péninsule sacrée, créée, selon la mythologie, par le géant Athos, alors qu'il tentait de tuer Poséidon avec un énorme bloc de pierre. C'est en 963 que saint Athanase y fit construire le premier monastère, bientôt suivi de nombreux autres, financés le plus souvent par de riches familles d'Orient et d'Occident. Une opulence et un sens de l'opportunisme qui demeurent la marque de cette communauté autocratique d'hommes dotée de nombreux privilèges, auxquels aucun gouvernement grec n'a jamais osé s'attaquer.

Rien de pontifiant dans ce malicieux voyage dans le temps. Juste le plaisir, à la faveur, notamment, d'une querelle entre apôtres de la Grèce antique et zélateurs de Byzance, de s'échapper, un temps, du miroir franco-français de la rentrée littéraire.

ΗΛΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ: ΕΡΑΣΤΗΣ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΕΞΙΚΩΝ

Ο Ηλίας Πετρόπουλος έξω από το φαρμακείο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη στη Θεσσαλονίκη (1963).

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Ι.Α.Κ.Α.), Το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας & Τεκμηρίωσης Βόλου και το περιοδικό «Μανδραγόρας» σας προσκαλούν στο διήμερο αφιέρωμα με θέμα: Ηλίας Πετρόπουλος - Ένας ανατρεπτικός διανοούμενος, Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2007, 18.00 [Αμφιθέατρο Δ. Σαράτση (3ος όροφος) στο παραλιακό συγκρότημα Παπαστράτου]. Θα μιλήσουν:

Μαίρη Κουκουλέ, συγγραφέας, «Το αρχείο και τη μεθοδικότητα της δουλειάς του Ηλία Πετρόπουλου».

Κώστας Κρεμμύδας ποιητής, εκδότης του περιοδικού «Μανδραγόρας», «Ο βίος και η πολιτεία του Ηλία Πετρόπουλου. Μια σύντομη περιδιάβαση στο έργο του».

Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής Λαογραφίας Ι.Α.Κ.Α., «Συνομιλώντας με τον Ηλία Πετρόπουλο για τη Λαογραφία».

Γιάννης Πίκουλας, αν. καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας Ι.Α.Κ.Α., «Ηλίας Πετρόπουλος: εραστής λέξεων και λεξικών».

Αλέξης Βάκης, μουσικός, παραγωγός ραδιοφώνου, «Το Ρεμπέτικο τραγούδι και ο Ηλίας Πετρόπουλος».

Φίλιππος Φιλίππου, συγγραφέας, «Ο πολιτικός Ηλίας Πετρόπουλος».

Αντρέας Παγουλάτος, ποιητής δοκιμιογράφος, «Τα Μετά ποιητικά τοπία του Η. Π.»

Μάνος Στεφανίδης, κριτικός τέχνης, επιμελητής Εθνικής Πινακοθήκης, «Αναρχία, ιθαγένεια, κοσμοπολιτισμός και παράδοση της λαϊκής εικονογραφίας»

Φοίβη Γιαννίση, λέκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας / Τμήμα Αρχιτεκτόνων, «Η μαγειρική του Ηλία Πετρόπουλου».

Την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2007, 19.30 Κτίριο Σπίρερ (2ος όροφος), Μικρασιατών 81: Έκθεση Κολάζ & αρχείων με τίτλο Έρωτας-θάνατος. Προβολή του ντοκιμαντέρ «Ηλίας Πετρόπουλος- Ένας κόσμος υπόγειος», σενάριο-σκηνοθεσία: Καλλιόπη Λεγάκη, αφήγηση: Γιώργος Κέντρος, φωτογραφία: Γιάννης Μισουρίδης μουσική: Νίκος Παπαδογούλας, ήχος: Γιώργος Βασιλείου, μοντάζ: Ηλίας Δημητρίου, μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης, παραγωγή: ΕΡΤ, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Portolanos Films.

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Ι.Α.Κ.Α.), Το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας & Τεκμηρίωσης Βόλου και το περιοδικό «Μανδραγόρας» σας προσκαλούν στο διήμερο αφιέρωμα με θέμα: Ηλίας Πετρόπουλος - Ένας ανατρεπτικός διανοούμενος, Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2007, 18.00 [Αμφιθέατρο Δ. Σαράτση (3ος όροφος) στο παραλιακό συγκρότημα Παπαστράτου]. Θα μιλήσουν:

Μαίρη Κουκουλέ, συγγραφέας, «Το αρχείο και τη μεθοδικότητα της δουλειάς του Ηλία Πετρόπουλου».

Κώστας Κρεμμύδας, ποιητής, εκδότης του περιοδικού «Μανδραγόρας», «Ο βίος και η πολιτεία του Ηλία Πετρόπουλου. Μια σύντομη περιδιάβαση στο έργο του».

Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής Λαογραφίας Ι.Α.Κ.Α., «Συνομιλώντας με τον Ηλία Πετρόπουλο για τη Λαογραφία».

Γιάννης Πίκουλας, αν. καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας Ι.Α.Κ.Α., «Ηλίας Πετρόπουλος: εραστής λέξεων και λεξικών».

Αλέξης Βάκης, μουσικός, παραγωγός ραδιοφώνου, «Το Ρεμπέτικο τραγούδι και ο Ηλίας Πετρόπουλος».

Φίλιππος Φιλίππου, συγγραφέας, «Ο πολιτικός Ηλίας Πετρόπουλος».

Αντρέας Παγουλάτος, ποιητής δοκιμιογράφος, «Τα Μετά ποιητικά τοπία του Η. Π.»

Μάνος Στεφανίδης, κριτικός τέχνης, επιμελητής Εθνικής Πινακοθήκης, «Αναρχία, ιθαγένεια, κοσμοπολιτισμός και παράδοση της λαϊκής εικονογραφίας»

Φοίβη Γιαννίση, λέκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας / Τμήμα Αρχιτεκτόνων, «Η μαγειρική του Ηλία Πετρόπουλου».

Την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2007, 19.30 Κτίριο Σπίρερ (2ος όροφος), Μικρασιατών 81: Έκθεση Κολάζ & αρχείων με τίτλο Έρωτας-θάνατος. Προβολή του ντοκιμαντέρ «Ηλίας Πετρόπουλος- Ένας κόσμος υπόγειος», σενάριο-σκηνοθεσία: Καλλιόπη Λεγάκη, αφήγηση: Γιώργος Κέντρος, φωτογραφία: Γιάννης Μισουρίδης μουσική: Νίκος Παπαδογούλας, ήχος: Γιώργος Βασιλείου, μοντάζ: Ηλίας Δημητρίου, μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης, παραγωγή: ΕΡΤ, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Portolanos Films.

Χειμώνας στην Αγία Πετρούπολη..


[RN Morris reads from his acclaimed historical crime novel, THE GENTLE AXE.]
Είχα επισκεφθεί την Αγία Πετρούπολη όταν ακόμη ήταν το Λένινγκραντ, με παρέα δημοσιογραφική. Καταπληκτική πόλη. Περπατώντας στην ένιωθα ότι ξεφύλλιζα σελίδες της ρωσικής ιστορίας... Έχουμε δει κινηματογραφικές ταινίες, συνήθως πρακτορικές, ψυχροπολεμικές και τα τελευταία χρόνια ταινίες όπου η δράση είναι φορτισμένη με τα έργα και τις ημέρες της μαφίας. Όμως η δράση του μυθιστορήματος για το οποίο μιλάμε παρακάτω, εξελίσσεται σε αλλοτινές εποχές...
Ρ. Ν. Μόρις: Έγκλημα στην Αγία Πετρούπολη. Μια υπόθεση του Πορφίρι Πετρόβιτς. Μετάφραση: Έφη Φρυδά. Εκδόσεις Ψυχογιός (σελ.: 440, τιμή: 18,80 €, ISBN: 978-960-453-277-3).
Χειμώνας στην Αγία Πετρούπολη. Έτος 1867. Δυο παγωμένα πτώματα ανακαλύπτονται στο Πάρκο Πετρόφσκι. Το πρώτο, ενός νάνου, είναι μέσα σε μια βαλίτσα, με μια βαθιά πληγή στο κρανίο. Το δεύτερο, ενός χωρικού, κρέμεται από ένα δέντρο, με ένα ματωμένο τσεκούρι στη ζώνη του. ο ντετέκτιβ Πορφίρι Πετρόβιτς, στην πρώτη του υπόθεση δολοφονίας μετά το ‘Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι, υποψιάζεται ότι η αλήθεια πρέπει να είναι πιο περίπλοκη από ό,τι θέλουν να πιστεύουν οι συνάδελφοί του. η έρευνά του θα τον οδηγήσει από τα καταγώγια του υποκόσμου στα υψηλά σαλόνια της πόλης και σε ανθρώπους υπεράνω πάσης υποψίας…

NEW epistoloxartο_final2Ναι, καλά το καταλάβατε – πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Δεν μπορώ να ξέρω αν θα μπορέσει να παρασύρει τον αναγνώστη στα άδυτα της ψυχής του ρωσικού λαού… Αυτό είναι ίδιον της ψυχοσύνθεσης του καθενός. Κατά πόσο αυτή την εποχή μπορεί να διαβάσει αστυνομικά μυθιστορήματα, όταν ζούμε μέσα σε καταστάσεις κυριολεκτικά «αστυνομικές», που καμιά φορά ξεπερνούν την φαντασία και μοιάζουν τα βιβλία (και οι ταινίες στον κινηματογράφο) να είναι ψέματα...

«Ο Μόρις αξίζει κάθε έπαινο για την ευφυέστατη ιδέα να χρησιμοποιήσει τον παραπλανητικά απαθή ντετέκτιβ του μυθιστορήματος Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι ως τον κεντρικό ήρωα μιας αστυνομικής περιπέτειας εποχής.» (Publishers Weekly).
Ο συγγραφέας Ρ. Ν. Μόρις γεννήθηκε στο Μάντσεστερ το 1960. Σπούδασε κλασικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Όσο ήταν ακόμη φοιτητής, εκδόθηκε το πρώτο του διήγημα σ’ ένα εφηβικό περιοδικό. Αν και εργάζεται ως κειμενογράφος, το πάθος του είναι η συγγραφή μυθιστορημάτων. Μία από τις ιστορίες του, The Devil’s Drum, διασκευάστηκε σε μονόπρακτη όπερα και ανέβηκε στη σκηνή στο Λονδίνο, ενώ μια άλλη, με τον τίτλο Revenants, έχει εκδοθεί ως βιβλίο κόμικ. Το 2006 κυκλοφόρησε με αρκετή επιτυχία η νουβέλα του, Taking Comfort, την οποία υπέγραψε ως Ρότζερ Μόρις. Σήμερα ζει στο βόρειο Λονδίνο με τη γυναίκα του και τα δύο μικρά παιδιά τους.

Friday, October 26, 2007

Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας στον Βασίλη Αλεξάκη

Είναι άξιος! Ο Βασίλης Αλεξάκης είναι καλός συγγραφέας. Και η Γαλλική Ακαδημία που τον τίμησε με το Grand Ρrix du Roman (Βραβείο Μυθιστορήματος) για το έργο του «μ.Χ.» (εκδόσεις Εξάντας), κάτι ξέρει. Είχε κάνει θραύση λίγο μετά τη μεταπολίτευση με το «Τάλγκο», που ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος το γύρισε ταινία με τον τίτλο «Ξαφνικός έρωτας». Με την ευκαιρία διαβάστε και μια συνέντευξή του στην Λώρη Κέζα, με αφορμή το μυθιστόρημα "Η καρδιά της Μαργαρίτας". ΤΥΠΟΣ: Ελληνικός θρίαμβος στο Παρίσι (Το Βήμα), Η γαλλική Ακαδημία βράβευσε τον Βασίλη Αλεξάκη (Η Καθημερινή), Βράβευση του Βασίλη Αλεξάκη από τη Γαλλική Ακαδημία (Η Ναυτεμπορική) και στην ιστοσελίδα της otenet.
Θα σημειώσω, βιβλιογραφικά και κάποιες παλιότερες δημοσιεύσεις (για όσους ενδιαφέρονται):
Με ηρωίδα τη γλώσσα. Ο Bασίλης Aλεξάκης, τα ελληνικά, τα γαλλικά και η αφρικανική σάνγκο (συνέντευξη στη Μαίρη Παπαγιαννίδου, Το Βήμα, 15/6/2003).
Επάγγελμα "ξένος"!
Έχει τρία σπίτια, έξι γραφομηχανές από τις οποίες η μία έχει ελληνικούς χαρακτήρες. Στο Παρίσι, στην Αθήνα ή στο νησί της Τήνου, όπου κι αν βρίσκεται, δίνει την εντύπωση ενός περαστικού. Φεύγει από το σπίτι του, για να πάει σπίτι του, περνώντας από το σπίτι του... Και αυτό φτάνει για να νιώσει ευχαρίστηση.
Ο Βασίλης Αλεξάκης, ο Έλληνας της Γαλλίας, ζει από τα μυθιστορήματά του αλλά και μέσα από αυτά. Οι ήρωες που "γεννά" είναι η καλύτερη συντροφιά του. Γι' αυτό συχνά λένε ότι μοιάζει με μαριονετίστα που απλώς φιλοξενείται λίγες μέρες στο Παρίσι... (Μαρία Αδαμοπούλου, Η Αυγή, 15/1/2000).
Βασίλης Αλεξάκης: "Ξέχασα ότι είμαι λευκός"
.
Πού είναι περισσότερο δημοφιλής ο Βασίλης Αλεξάκης, στην Αθήνα ή στο Παρίσι; Σε καμία από αυτές τις δύο πόλεις, όπου μοιράζει τη ζωή και την έμπνευσή του, αλλά στο Μπανγκί, την πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Κεντρικής Αφρικής! Πριν από λίγο καιρό αποφάσισε να μάθει τα σάνγκο, τη γλώσσα που μιλιέται εκεί, ρουφώντας ένα λεξικό 6.000 λέξεων και στη συνέχεια πήρε τη βαλίτσα του και ταξίδεψε στο Μπανγκί: «Ενας αφρικανός δημοσιογράφος μου πήρε συνέντευξη για την τοπική τηλεόραση, που ο κόσμος τη βλέπει στα καφενεία», λέει ο ίδιος... (της Παρής Σπίνου, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / 7, 1/6/2003).

Όταν ερωτεύεσαι μια γλώσσα όπως μια γυναίκα. Μια κυρία και πάλι πρωταγωνίστρια στο καινούργιο βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη. Όμως όχι σαν κι αυτές που κυριαρχούσαν στα εννέα προηγούμενα μυθιστορήματά του, αφού στις "Ξένες γλώσσες" πρωταγωνιστεί η γλώσσα σάνγκο, μια διάλεκτος που μιλιέται στη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής και πέρα από τη δημιουργική έμπνευση έδωσε στον γνωστό συγγραφέα τη δυνατότητα να μιλήσει για πράγματα που με την ελληνική και τη γαλλική δεν μπορούσε εύκολα να το κάμει. "Έτσι μπόρεσα να μιλήσω για τον θάνατο του πατέρα μου" έλεγε χθες ο Βασίλης Αλεξάκης συστείνοντας το βιβλίο του, στο σπίτι τους της Αθήνας, το γνωστό υπόγειο της οδού Αναγνωστοπούλου. (Πόλυ Κρημνιώτη, Η Αυγή, 21/5/2003).

"Η γραφή είναι επάγγελμα που δεν μαθαίνεται". Ο Βασίλης Αλεξάκης, η επανέκδοση των νεανικών του μυθιστορημάτων και η ευχέρειά του να γράφει σε δύο γλώσσες... (Βασίλης Κ. Καλαμαράς, Ελευθεροτυπία, 27/3/2006)


Sunday, October 21, 2007

'Writing is something I have to do'

[«Το γράψιμο για μένα είναι ανάγκη». Η Ντόρις Λέσινγκ στα 88 της μπαίνει στη «Λέσχη των Νομπέλ». Η Καθημερινή, 21/10/07]

The marvel is not that Doris Lessing won the Nobel Prize last week but that she didn't win it decades ago. Here our literary editor assesses her 60-year career and, below, fellow writers pay their tribute

Robert McCrum
Sunday October 14, 2007
The Observer


Some years ago, at a literary dinner party in Sweden, Doris Lessing found herself sitting next to 'a little grey chap from the Nobel committee' who turned to her and said, with that Nordic baldness for which Swedes are renowned: 'You'll never win the Nobel prize. We don't like you.'

So when, last Thursday, Lessing's name was read out among the gilt and mirrors of the Swedish Academy in Stockholm, the gasps and whoops of surprise and delight were as much for a secretive organisation that had belatedly come to its senses as for the tough-minded octogenarian grandmother whom so many English readers above the age of 35 hold in such passionate regard. For them, indeed, this trophy is long overdue.

You don't have to be a diehard Lessing fan to see the logic in the citation of her 'visionary power'. On closer examination, Doris Lessing is an absolutely natural, and brilliant, choice for the world's premier book prize. (Yes, it's a lottery.)

Forget Philip Roth, Claudio Magris and Milan Kundera, all of whom have been tipped often. Forget, too, that obscure Szechuan storyteller with the unpronounceable name published by Serpent's Tail or the Hayseed Press. Here is a great contemporary woman novelist and London intellectual who has dedicated her long life and impressive body of work to the tireless and unflinching exploration of man's (and woman's) place in the world, together with issues of race, gender and social justice. This prize finally acknowledges what has been true for at least 40 years: that she is one of the most important literary voices of her generation.

Lessing joins the Nobel club not only as its oldest ever winner but also with a prize-laden oeuvre spanning half a century in which English Nobels have been thin on the ground (Pinter joined a sparse Brit contingent two years ago) - or contentious (William Churchill in 1953; William Golding in 1983).

There are three essential phases to Lessing's colossal bibliography. First, in the 1950s, influenced by her youthful experience in Rhodesia as a committed communist, and after her famous debut with The Grass is Singing, she addressed radical and social themes in the Children of Violence sequence. (Revolutionary politics was a theme to which Lessing returned in 1985 with The Good Terrorist). The character of Martha Quest, a woman identifying herself as a rebel, became an icon of late Fifties fiction.

Second, in the 1960s, she began to explore states of mind, especially and most hauntingly, among women. In a spirit of daring realism she published The Golden Notebook, a masterpiece charting with arresting candour the inner life of Anna Wulf, another Lessing woman who wants to live freely. This often experimental exercise in postmodern fiction is, to her continuing irritation, now seen as a seminal classic of early feminism. 'What the feminists want of me,' she complained to the New York Times, 'is something they haven't examined because it comes from religion. They want me to bear witness. What they would really like me to say is "Ha, sisters, I stand with you in your struggle toward the golden dawn where all those beastly men are no more". Do they really want people to make oversimplified statements about men and women? In fact, they do. I've come with great regret to this conclusion.' Whatever the critical consensus on The Golden Notebook, it established Lessing as one of the giants of her time.

In the 1970s, after the publication of another experiment, Briefing for a Descent into Hell, Lessing immersed herself in Sufism and science fiction and published a quintet of 'space fiction', Canopus in Argos, an exploration of a genre that provoked the critics to complain about the waste of her gifts, and drove her readers mad either with exasperation or obsessive joy. Indeed, her career went so badly in the early 1980s that she published two novels under a pseudonym, Jane Somers.

That was a typically contrarian move from Lessing, who says somewhere: 'Think wrongly, if you please, but in all cases think for yourself.' She retains a sublime indifference to conventional wisdom, literary or otherwise, and remains agreeably rooted in the everyday. She was visiting her son in hospital when the Nobel news broke and responded to the inevitable media razzmatazz with a characteristic blend of merriment and common sense. 'Oh Christ !' was her first response to the intrusion of television cameras, uttered with an unmistakable southern African twang.

With Lessing, laughter and wisdom go together and can be filed under the general heading: Nothing New Under The Sun. Lurking among her obiter dicta is the observation that 'laughter is healthy', and also her definition of happiness that 'all sanity depends on this: that it should be a delight to feel heat strike the skin'.

As you might expect from a shamanistic writer, Lessing exhibits down-to-earth wisdom about the human condition. Of the old age in which she finds herself, she says: 'The great secret is that you really haven't changed in 70 or 80 years. Your body changes, but you don't change at all.'

That's an understandable verdict on life from a woman who has experienced most of the vicissitudes of the 20th century, from interwar depression to the Second World War, austerity Britain, the Cold War, then the counterculture and, finally, millennial globalisation. Lessing has seen it all. More surprising perhaps, from one who likes to confront humanity in all its exotic crookedness, is the modesty with which she downplays the role of experience in a life of extreme social and psychological fascination. She says she has been given 'every conceivable label. I started off as a writer about the colour bar, and then I was a communist, then a feminist, then a mystic'. And now? 'What I always was. Just the same.'

Like her two fellow English Nobel laureate contemporaries, VS Naipaul and Harold Pinter, Lessing is an outsider, the child of the British Empire. Born in Persia (as it was) in 1919, Doris May Tayler subsequently grew up on a hopeless farm in colonial Rhodesia (now Zimbabwe). Her father was a traumatised Great War veteran; her mother a heartbroken expatriate who 'should never have left England'. She had virtually no formal education, dropped out at 14, and owed her childhood reading to her mother's foresight in ordering quantities of books from England.

Young Doris grew up hating Salisbury, Rhodesia, which she found to be a mixture of Tunbridge Wells and the Wild West, but found an antidote to boredom in Dickens, Scott, Stevenson and Kipling. 'I was just thinking about how to escape, all the time,' she says. She was married at 19 in a brief, and disastrous, flirtation with convention. Soon after, she walked out on her husband and two children to make a 'political marriage' to a German internee, Gottfried Lessing. In some interviews Lessing expresses remorse for this move but told The Observer: 'I'm very proud of myself that I had the guts to do it. I've always said that if I hadn't left that life, the intolerable boredom of colonial circles, I'd have cracked up and become an alcoholic, or had a mental breakdown.'

Lessing and her second husband parted in 1949 and she emigrated to England with her son Peter and the manuscript of her first book. She has worked in England ever since, moving house some 60 times. For the past 30 years she has lived in a rambling, pleasantly cluttered family house in West Hampstead, surrounded by her beloved cats, a favourite subject.

To those for whom last week's Nobel prize reintroduces this great English writer to their current reading, Lessing, now approaching her 88th birthday, is an appealing figure, and a deeply committed one. She says that 'writing is something I have to do. If I had to stop, I would probably start wandering the streets, telling myself stories out loud.' Lessing has an almost primitive view of her art and believes that narrative is hard-wired into our consciousness. 'I'm just a storyteller,' she says.

'I like her best when she's being bad-tempered'

In praise of a free-thinking, inspirational trailblazer

As Byatt

Novelist

I'm absolutely delighted. When Harold Pinter won the prize in 2005 I was very worried that Doris wouldn't ever win it. My favourite work of hers is The Good Terrorist. I like her best when she is being bad-tempered or gets mad about something. I also love her novel Love, Again, about the dreadfulness of falling in love when you feel you've reached an age when you might be able to not do that again. It's a brilliant subject for a novel, and I can't think of anyone else who would have done it quite like that. It made me laugh in a sort of grim way when I read it. I always feel that about her books, of course: 'Ah yes, that's the next thing.' I don't really think she has influenced or affected many writers because what she does is so inimitable.

Lisa Appignanesi

Novelist

I think it's a wonderful accolade and very much deserved. Of the Nobel winners in recent years, she's the one who is probably most loved by readers around the world, with a huge readership outside the English language-speaking countries. And of course it is hugely overdue. I remember writing a Nobel letter for her 10 years ago. She was one of the people in the Eighties who broke out of the fiction form, rupturing the novel and breaking away from a realist idiom without ever losing her observational powers. She's constantly critical and sceptical about everything, which is what's refreshing about her. The sheer scope of her writing is worthy of an accolade too. Through The Golden Notebook and the Martha Quest series she charted women's individual experience. Quite a lot of American women's exploration fiction is indebted to her.

Arnold Wesker

Playwright

I'm absolutely thrilled. I can't think of anyone else who is more deserving; her back catalogue is just enormous. I remember finishing one of her novels on the bus and being so overcome with emotion that I immediately bought my mother some flowers. I can't remember what the book was or why the connection, but she has that ability to move. On another occasion I was up until 4am reading one of her books in my home in the remote Black Mountains and went for a walk afterwards as the sun was rising, and the two seemed to perfectly complement each other. And of course I love The Diaries of Jane Somers. I have adapted it for film, and I'm hoping that now it will get made. Apart from being a great storyteller, she's a great chronicler of her times, and of the human condition. I think her novels will be read in years and years to come.

Maggie Gee

Novelist

She takes on themes - like climate change or racism - that in other people's hands would be wooden, and she turns them into amazing mythic narrative. She has that extraordinary ability both to plug into what's happening in the present and to put it in context. A lot of contemporary fiction seems incredibly shallow compared to hers. We don't have that many writers who are fearless and tough-minded, and that's what she is. I think she knows that she is a great writer and that probably helps her to write well.

Russell Hoban

Novelist

I've only read some of Doris Lessing's short stories, but even in those her greatness shows through. She's unmistakably a great writer and I've met her a few times and she's personally loveable, which is a nice touch for a Nobel laureate. Through her political attitudes and courageous writing she's a socially responsible woman, dedicated to the idea of a better world. A short story of hers that stuck in my mind for a long time was about a dung beetle rolling a ball of dung. I always say if you write truthfully and completely about anything, you write at the same time about everything, which she did with this story. I congratulate Doris heartily and think she is most deserving.

Jane Davis

Editor, The Reader

She should have won it back in the Seventies. She has been a very important influence for women of my generation, now in our fifties. I wrote to her after reading Shikasta and said 'Help! You've changed my life. What do I do?' I was a single mother in my twenties. Doris wrote back and said: 'You need to read books. If you don't have any money, I will help.' And she provided me with a list. She is a free thinker, a typical outsider, and these people don't usually get the establishment recognition they deserve. I really hope the effect of her win is that people revisit her back catalogue. Her early novels such as The Grass Is Singing are really superb and the Canopus in Argos books are also unduly overlooked. Although Lessing is comfortable with the term 'sci-fi', I think it's wrong to call her work genre fiction. Her work is about the experience of being a human in the 20th and 21st centuries.

Lynne Segal

Feminist Academic

She deserves to win for the impact she's had on women around the world, particularly in the Sixties and Seventies. She was writing about a new type of consciousness, when women were thinking about what it is to be treated as men's equals. Strangely and sadly, when feminism came along, she fairly early rejected it. Young feminists loved her, but she was not ready to love us. She came from a very different world where women's struggles were so much harder. This comes out in her later writing such as The Sweetest Dream as an enormous bitterness towards younger women. In the Sixties I rented a flat in Maida Vale that Doris had been living in. I was a rather young, bewildered single mother and I don't think she approved of people like me. But I have a friend who lived nearby who was sitting weeping on the doorstep one day because she couldn't pay her rent and Doris came across her and gave her some money, so she could also be very generous to younger women. She fostered Jenny Diski, of course. Even though she turned her back on the feminist movement, she continues to write about what it is to be a woman as she lives and ages. She is incredibly important, not only to women readers. She writes so personally, yet she can weave politics into it. Her writing is very moving and remains significant.

Philip Hensher

Novelist

I like all her work but I love the science-fiction quintet. You don't really think of her as a stylist, because she's so interested in ideas, but those are books that have an incredible musical weight to them; they come at you in great waves. And The Good Terrorist really bangs a nail into the coffin of the far left in such an unanswerable way. People often react to her books in a fascinated but infuriated way. It would be a strange reader who could agree with absolutely everything Doris has said, but, God, you engage with her.

Interviews by Katie Toms and Ally Carnwath


Related articles
13.10.2006: Nobel peace prize citation for Muhammad Yunus and Grameen Bank
13.10.2006: The Nobel peace prize: winners since 1980
13.10.2006: Nobel prize for hero of liberal Turkey stokes fears of nationalist backlash
10.10.2006: Phelps wins Nobel prize for unemployment work
12.02.2006: How the not-for-profit sector became big business

Useful links
Nobel Peace Prize
Grameen Bank
Muhammad Yunus's autobiography
Muhammad Yunus: microcredit missionary - BusinessWeek Online
Nobel Prize
Nobel Peace Prize laureates

Housekeeper reveals home life of Günter Grass

Kate Connolly in Berlin
Wednesday October 17, 2007
The Guardian


Gunter Grass
Food for thought ... Günter Grass. Photograph: Guardian
His 80th birthday yesterday was marked by tributes from around the world from fellow writers and religious and political leaders, praising his contribution both to world literature and civil rights.

But it is Günter Grass's erstwhile housekeeper who has delivered the most touching homage, revealing the domestic side of Germany's favourite writer.

Margarethe Amelung has written her own literary tribute to her former employer based on the time she spent in his service in the 1960s. Called Five Grass Seasons, Ms Amelung paints a detailed picture of the daily life of the Grass family, who lived in the leafy southern Berlin district of Friedenau.

She recalls her surprise at the bohemian way in which they lived: "No wallpaper, no carpets, no tablecloths." She also talks of the amount of meat that Grass, a Nobel prize winner and author of novels such as The Tin Drum, regularly consumed.

"I think his love of meat kept his hair from going completely grey," she told Der Tagesspiegel.

Ms Amelung, the daughter of a protestant minister from Osnabrück, was taken on at the age of 16 shortly before the birth of Günter and his first wife Anna's fourth child. She had answered an advert in the magazine Christ and the World asking for someone to "peel the onions" for 220 deutschmarks a month.

The irony of the request is not lost on Grass aficionados. His last book was called Peeling the Onion, in which he revealed his membership of the Waffen SS in Nazi Germany. Ms Amelung's seemingly mundane domestic reflections, based on her diaries and letters home, are being seen by the publishing world as a welcome antidote to the admissions that shocked his fans around the world.

And they are being lapped up by Grass's public, who thought they knew everything about him but are only now learning of his love of apple juice and his aversion to kitchen appliances, which meant cream had to be beaten with a hand whisk.

Ms Amelung reveals details such as how she cooked his favourite meat dishes such as leg of mutton with rosemary and garlic, brawn, entrails soup, calf's brains and artichokes in vinaigrette. She produced the dishes for him on demand to keep him sustained while he wrote.

On peeling the onions, a task he avoided, she writes: "The tears were shooting out of my eyes. Herr Grass was showing signs of schadenfreude and said to his wife: 'Look at our Margarethe, she's crying tears of joy - over the onions.'"

Related articles
19.08.2006: John Irving: Günter Grass is my hero, as a writer and a moral compass
18.08.2006: Grass takes on critics over SS revelations
18.08.2006: SS confession spurs sales of Grass's autobiography
17.08.2006: Rushdie defends Grass over Waffen-SS revelation
16.08.2006: Storm grows over Grass's belated SS confessions
15.08.2006: Cynicism and sympathy greet Grass's 'timely' Nazi confessions
15.08.2006: Matthias Matussek: Günter Grass, SS man - how could he?
15.08.2006: Guy Dammann: Keep off the Grass
14.08.2006: Walesa calls on 'shamed' Grass to give up honour
12.08.2006: Grass admits serving with Waffen-SS

Saturday, October 20, 2007

Έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Θανάσης Κωσταβάρας

Κάθε μέρα και μια πικρή είδηση - όπως κια υτή η σημερινή που ήρθε από τον "Μανδραγόρα", τον Κώστα τον Κρεμμύδα. Και τι λέει το μήνυμα του Κώστα; Παρασκευή βράδυ έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Θανάσης Κωσταβάρας. Ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Πρώτης Μεταπολεμικής γενιάς, ο Θανάσης Κωσταβάρας, γεννήθηκε στο Βόλο το 1927. Σε ηλικία δεκαπέντε χρόνων, ως Επονίτης, προσχωρεί στον ΕΛΑΣ. Το 1944 τραυματίζεται σε μάχη με τους Γερμανούς. Με το τέλος του πολέμου έρχεται στην Αθήνα και γράφεται στην Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών το 1946. Τον Ιανουάριο του 1949 συλλαμβάνεται στα Εξάρχεια, δικάζεται και μεταφέρεται στις φυλακές Βούρλων. Το Νοέμβριο του 1948 εκτοπίζεται στη Μακρόνησο, όπου παρέμεινε τέσσερα χρόνια. Με την απόλυσή του ολοκληρώνει τις σπουδές του και ξεκινά να εργάζεται ως οδοντίατρος, παραμένοντας έως σήμερα μάχιμος, «ταγμένος στο όνειρο για έναν καλύτερο κόσμο», όπως έλεγε ο ίδιος.

Ήταν παντρεμένος με τη δοκιμιογράφο Αγγελική Κωσταβάρα και είχε ένα γιο.

Από το 1956 που κυκλοφόρησαν τα πρώτα του ποιήματα («Αναζήτηση»), μέχρι σήμερα εξέδωσε είκοσι ποιητικές συλλογές (Ο μουγγός τραγουδιστής, Ιστορήματα, Τα ερωτικά, Ο φόβος του ακροβάτη, Κήποι στον Παράδεισο, Στο βάθος του χρώματος, Το ημερολόγιο της αυριανής εξορίας, Η μακρινή άγνωστη χώρα, κ. ά.)με τελευταία την εκτός εμπορίου αφιερωμένη στην απώλεια της αγαπημένης του Αγγελικής. Έγραψε δοκίμια, διηγήματα, θέατρο, που ανέβηκαν από τη «Δωδεκάτη Αυλαία» (1960) και το Θέατρο Τέχνης την περίοδο 1977-78, ενώ Τα ιερά και τα όσια παρουσιάστηκαν το Νοέμβριο του 1983 από την ΕΤ1. Ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Μανδραγόρας. Αφιερώματα για το έργο του έγιναν από τα περιοδικά Ελί-τροχος, (τχ. 3, 2001), Μανδραγόρας, (τχ. 25, Ιούλιος 2001), Θέματα λογοτεχνίας, κ. ά.

Η κηδεία του θα γίνει την Τρίτη 23 Οκτώβρη 2007 και ώρα 3.30μμ από το νεκροταφείο Χαλανδρίου.

Για περισσότερες πληροφορίες, καθώς επίσης και για ποιήματα του Κωσταβάρα, μπορείτε να "πάτε" ΕΔΩ.

Το ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ του Κορδομενίδη

Το "Εντευκτήριο" του Γιώργου Κορδομενίδη γιορτάζει τα είκοσι χρόνια του κι εμείς του λέμε Χρόνια Πολλά! Από το πρώτο τεύχος παρακολουθώ το ευγενές αυτό περιοδικό της Θεσσαλονίκης που διεκδικεί την αγάπη μας - και του τη δίνουμε χωρίς φειδώ. Είναι βέβαιο ότι το "Εντευκτήριο" θα μακροημερεύσει και να είναι γερός ο Γιώργος που είναι η "ψυχή" του περιοδικού. Επέτειος, χρόνος, μνήμη. Tρεις λέξεις εμπνέουν πιστούς και τακτικούς συνεργάτες του «Εντευκτηρίου» στα ποιήματα, τα πεζογραφήματα και τα δοκίμια του γενέθλιου τεύχους με το οποίο το λογοτεχνικό περιοδικό της Θεσσαλονίκης γιορτάζει τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων ανελλιπούς έκδοσης και παρουσίας στα ελληνικά γράμματα. Πρωτοκυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1987 και έκτοτε «θάλλει, ευτυχώς και ευθαρσώς, εικοσάχρονο στη γενέθλια πόλη», όπως σημειώνει στο «Γενέθλιο» κείμενό του ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ Δ. Ν. Μαρωνίτης.
Στα 78 ώς τώρα τεύχη του το Εντευκτήριο, πιστό στις αρχές και τις προθέσεις που διατυπώθηκαν εξ αρχής για ένα «έντυπο χώρο» όπου συναντώνται πρόσωπα και κείμενα, παραμένει ένα ανοιχτό περιοδικό χωρίς ομάδες και λογοτεχνικές τάσεις που δεν εκφράζει μόνο την παραγωγή Θεσσαλονικέων λογοτεχνών. «Δεν ήταν εύκολα τα είκοσι χρόνια που πέρασαν και δυστυχώς τα χρόνια που ακολουθούν φαίνεται πως θα είναι ακόμη δυσκολότερα. Η αίσθησή μου είναι ότι ολοένα και λιγότεροι άνθρωποι χρειάζονται στη ζωή τους τα λογοτεχνικά περιοδικά», γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο εκδότης του «Εντευκτηρίου» Γιώργος Κορδομενίδης.
Γνωστά ονόματα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας υπογράφουν τα νέα ανέκδοτα κείμενα και ποιήματα του επετειακού τεύχους: Οι Κ. Δημουλά, Γ. Βαρβέρης, Μιχ. Γκανάς, Κ. Δασκαλάκη, Δημ. Δασκαλόπουλος, Τ. Δημητρούλια, Π. Θεοδωρίδης, Αλ. Ισαρης, Δ. Ν. Μαρωνίτης, Δημ. Νόλλας, Μαν. Ξεξάκης, Ν. Γ. Ξυδάκης, Τ. Πατρίκιος, Σ. Σερέφας, Ερ. Σωτηροπούλου, Μισέλ Φάις, Τ. Χατζητάτσης, Ντ. Χριστιανόπουλος είναι ορισμένοι εξ αυτών, ενώ στο «Καπνιστήριο» ο Γιώργος Κορδομενίδης εισχωρεί στα του οίκου του με ένα «προσωπικό» και αποκαλυπτικό κείμενο που φέρει τον τίτλο «Είκοσι χρόνια στην κουζίνα του Εντευκτηρίου».

Στο Μέγαρο: Πέντε συγγραφείς συζητούν

Περίοδος λογοτεχνών ξεκινάει από την ερχόμενη Δευτέρα στο Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus. Η αρχή θα γίνει την Τρίτη 23 Οκτωβρίου, στις 7μ.μ., όταν πέντε συγγραφείς ελληνικής καταγωγής που ζουν και γράφουν στο εξωτερικό, συζητούν -για πρώτη φορά μαζί- για τη λογοτεχνία, το έργο τους, τη σχέση τους με την Ελλάδα.

Ο Βασίλης Αλεξάκης (Γαλλία), ο Αρης Φιορέτος (Σουηδία), ο Θοδωρής Καλλιφατίδης (Σουηδία), ο Πάνος Καρνέζης (Μεγάλη Βρετανία) και Περικλής Μονιούδης (Γερμανία) θα συζητήσουν μπροστά στο ελληνικό κοινό, στην αίθουσα «Νίκος Σκαλκώτας», με συντονίστρια τη δημοσιογράφο Μικέλλα Χαρτουλάρη. Ως «πολίτες του κόσμου» με την ουσιαστική έννοια του όρου, καλούνται να συζητήσουν γύρω από ζητήματα ταυτότητας -της ελληνικής ή της παγκόσμιας- που ενδεχομένως επηρεάζει τη ματιά και τον τρόπο της γραφής τους, να αποκαλυφθούν και να συστηθούν μέσα από τη γλώσσα που επέλεξαν να γράφουν, τη σκέψη και την ιδιοσυγκρασία τους. Πώς λειτουργούν όλα αυτά τα στοιχεία ως μέσον επικοινωνίας με τους αναγνώστες τους, που είναι μέλη της πολυπολιτισμικής κοινότητας του 21ου αιώνα;

Πέθανε ο συγγραφέας Γιαν Γουόλτερς

Ο Ολλανδός συγγραφέας και γλύπτης Γιαν Γουόλκερς [Jan Wolkers], ο οποίος υπήρξε κάποτε αμφιλεγόμενος λόγω των σεξουαλικών περιγραφών στα βιβλία του και έγινε αργότερα διάσημος για τις δημιουργίες του από γυαλί και ατσάλι, πέθανε σήμερα σε ηλικία 81 ετών, ανέφερε ο εκδότης του. Ο Γουόλτερς, ο οποίος εθεωρείτο ένας από τους πιο σημαντικούς μεταπολεμικούς Ολλανδούς πεζογράφους, σόκαρε κατά τη δεκαετία του '60 με τις σεξουαλικές περιγραφές του. Από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του είναι το «A Rose of Flesh» και «Turkish Delight» (1969) που έγινε ταινία. Τα βιβλία του Γουόλτερς είχαν στο επίκεντρο τη ρήξη με μια αυστηρή προτεσταντική ανατροφή, τον πόθο, την απώλεια και το θάνατο. Από τη δεκαετία του '80 και έπειτα κέρδισε πολλά ολλανδικά λογοτεχνικά βραβεία, ωστόσο ασχολήθηκε περισσότερο με τη γλυπτική παρά με το γράψιμο. Ήταν γνωστός για το μνημείο του Άουσβιτς στο Άμστερνταμ, σε ανάμνηση των θυμάτων των Γερμανών ναζιστών. Ο Γουόλκερς πέθανε ενώ κοιμόταν στο σπίτι του στο ολλανδικό νησί Τέξελ, ανέφερε σε δήλωσή του ο εκδότης του, Ντε Μπέζιγκε Μπιτζ. [www.kathimerini.gr, με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ]

Jan Wolkers υπογράφει βιβλία του...]
Jan Wolkers (b. 1925) grew up in a large Calvinist family. After studying at the end of the war at art schools in The Hague and Amsterdam, he worked for a year as a sculptor in Paris. While there, he began to write and a short story was published in 1957. In 1961 Serpentina’s petticoat, his first collection of short stories, was published. This was followed in 1962 by Kort Amerikaans (Crewcut), his first novel, and in 1963 two of his plays were performed. By 1963, when Gesponnen suiker (Candyfloss) was published, he was established as a writer. The rawness of his work and his realistic descriptions of horror as well as tenderness, as in Een roos van vlees (A Rose of Flesh, 1963) and Turks Fruit (Turkish Delight, 1969), ensured a controversial press. Now the times have caught up with him and his books are no longer refused by school librarians. Guilt and punishment often play a role in his books, as does the link between sexuality and death. Terug naar Oegstgeest (Return to Oegstgeest, 1965), often considered his best book, is strongly autobiographical.

ΚΙ ΑΥΤΑ: Like Henry Miller, Wolkers writes with a tremendous appetite for life and a painterly approach to the sensuous. He is a refreshing stylist... (New York Times Book Review).

The writing is skilful even in the crudeness and violence and the tenderness is moving... (Glasgow Herald).

Storytelling skills combined with a vigorous plasticity of style, worthy of a painter and sculptor-turned-writer, to produce indelible images, full of Bosch-like distortions and Biblical echoes... (Contemporary Foreign Language Writers).

Friday, October 19, 2007

P.D. James: δυσεπίλυτο μυστήριο


Ο ΦΑΡΟΣ. Στα ανοιχτά της Κορνουάλης βρίσκεται ένα μικρό ιδιωτικό νησί. Ένας μικρός στ’ αλήθεια παράδεισος, αφού το ίδρυμα στο οποίο ανήκει το έχει μετατρέψει σε όαση γαλήνης και ασφάλειας για ανθρώπους με υψηλά καθήκοντα, πρωθυπουργούς, επιστήμονες, καλλιτέχνες, μεγαλοεπιχειρηματίες κλπ. Σ’ αυτή όμως την όαση βρίσκεται νεκρός, απαγχονισμένος στο κιγκλίδωμα του παλιού φάρου, ο φημισμένος συγγραφέας Νέιθαν Όλιβερ. Έγκλημα ή αυτοκτονία; Η υπόθεση είναι δύσκολη. Απαιτεί άμεσους και λεπτούς χειρισμούς ώστε να επιλυθεί το γρηγορότερο δυνατόν, δεδομένου ότι το νησί έχει επιλεγεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας για να πραγματοποιηθεί εκεί μυστική Συνάντηση Κορυφής. Το δυσεπίλυτο μυστήριο έρχεται να γίνει ακόμα πιο σκοτεινό με ένα δεύτερο φόνο, μια επιδημική ασθένεια και τις απειλές κατά της ζωής του αστυνόμου Νταγκλίς. Η γνωστή ατμόσφαιρα της μεγάλης «μαιτρ» του αστυνομικού μυθιστορήματος, με τις υπέροχες περιγραφές των χώρων και το αριστοτεχνικό σμίλευμα των χαρακτήρων, κάνουν τον Φάρο ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μυθιστορήματα του είδους. (Μετάφραση: Τούλα Τόλια)
Η Π. Ντ. Τζέιμς [P.D. James] γεννήθηκε στην Oξφόρδη το 1920
. Από το 1949 ως το 1968 εργάστηκε στην Εθνική Υπηρεσία Υγείας και από το 1968 ως το 1979 στο εγκληματολογικό τμήμα της Βρετανικής Αστυνομίας. Έχει γράψει πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα, βραβεύτηκε στη Βρετανία, στις ΗΠΑ, στην Ιταλία και τη Σουηδία και θεωρείται η σημαντικότερη σύγχρονη Βρετανίδα συγγραφέας αστυνομικών βιβλίων. Tο 2000, στα ογδοηκοστά της γενέθλια, χρήστηκε Bαρόνη του Xόλαντ Παρκ ως επιβράβευση της προσφοράς της στα βρετανικά γράμματα.Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν (όλα σε μετάφραση Eρρίκου Mπαρτζινόπουλου):

Sarah Waters: Ο πόλεμος της ψυχής με το σώμα



ΞΑΓΡΥΠΝΩΝΤΑΣ. Τέσσερις άνθρωποι στο βομβαρδισμένο Λονδίνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – τέσσερις αναπόδραστες μοίρες. Η Κέι, τραυματιοφορέας στον πόλεμο, με μια ζωή γεμάτη εμπειρίες, ντυμένη πια σαν άνδρας, περιφέρει την πείνα της ψάχνοντας... Η Έλεν, έξυπνη, γλυκιά, αγαπημένη, με ένα βαρύ μυστικό που πονά... Η Βιβ, το ξέγνοιαστο κορίτσι-όνειρο, πεισματικά, ανόητα ερωτευμένη με τον ίδιο άντρα που την πρόδωσε και την προδίδει… Κι ο Ντάνκαν, ένας άνδρας αθώος μα με τους δαίμονες των αθώων στην ψυχή. Τρυφερή, τραγική και συγκινητική, η ιστορία αυτών των τεσσάρων ανθρώπων κινείται στους χώρους εκείνους όπου μαίνεται ο πόλεμος της ψυχής με το σώμα, και όπου το ψέμα συγκρούεται με την αλήθεια. (Μετάφραση: Αύγουστος Κορτώ)
Η Σάρα Ουότερς [
Sarah Waters] γεννήθηκε το 1966 στο Νέιτον του Πέμπροουκσαϊρ. Σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι. Ήδη με το πρώτο της μυθιστόρημα, Tipping the Velvet (1998), προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού και της κριτικής. Με το δεύτερο μυθιστόρημά της, Affinity (1999), η Sunday Times την ξεχώρισε ως καλύτερη νέα συγγραφέα της χρονιάς. Με το τρίτο της μυθιστόρημα, Fingerrmith (2002), βρέθηκε στην τελική εξάδα για το Βραβείο Μπούκερ, θέση στην οποία βρέθηκε και με το τέταρτο μυθιστόρημά της, το Ξαγρυπνώντας (2006).

Amos Oz: Μια περιδιάβαση στα «υπαρξιακά» προβλήματα του Ισραήλ



Η ΤΕΛΕΙΑ ΓΑΛΗΝΗ. Τον χειμώνα του 1965 ο Γιονατάν Λίπσιτς αποφασίζει να εγκαταλείψει το κιμπούτς στο οποίο γεννήθηκε, καθώς και το στείρο γάμο του, για να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Ενώ όμως προετοιμάζει τη φυγή του, η άφιξη ενός νεοφερμένου στο κιμπούτς ανθρώπου θα τον κάνει να αναθεωρήσει τις απόψεις του, καθώς και την οπτική με την οποία αντιμετωπίζει τη ζωή του. Από τα σημαντικότερα έργα του σπουδαίου Ισραηλινού συγγραφέα, η Τέλεια γαλήνη είναι ένα ταξίδι στις πιο κρυφές πλευρές της ανθρώπινης ύπαρξης και ταυτόχρονα μια περιδιάβαση στα «υπαρξιακά» προβλήματα που αντιμετωπίζει το Ισραήλ από τη μέρα της ίδρυσής του. «Ένα προφητικό μυθιστόρημα από έναν σπουδαίο και σοφό συγγραφέα» (Daily Telegraph). «Υποβλητικό και διεισδυτικό... O Oζ αφηγείται την ιστορία του με ιδιαίτερη ευστροφία» (Sunday Times). «Aπό τα λίγα μυθιστορήματα στη λογοτεχνία μας που περιγράφουν απλά τόσο πολύπλοκες ανθρώπινες καταστάσεις» (Davar). (Μετάφραση: Λουίζα Μιζάν)
O Άμος Oζ [Amos Oz] γεννήθηκε στην Iερουσαλήμ το 1939. Mαζί με τον Γεοσούα, θεωρείται ο πιο γνωστός σύγχρονος Iσραηλινός συγγραφέας. Έγινε διάσημος σ' όλο τον κόσμο με το μυθιστόρημά του O Mιχαέλ μου (Eκδ. Kαστανιώτη, 1997). Aκολούθησαν δώδεκα άλλα μυθιστορήματα, γνωστότερα από τα οποία είναι τα: Mαύρο κουτί (Eκδ. Ψυχογιός, 1991), H γυναίκα που γνώρισα (Eκδ. Ψυχογιός, 1993), Φίμα (Eκδ. Ψυχογιός, 1994), Nύχτα στο Tελ Kένταρ (Eκδ. Kαστανιώτη, 1998) και Στην ίδια θάλασσα (Eκδ. Kαστανιώτη, 2001). O Oζ είναι γνωστός και για τους αγώνες που έδωσε για την ειρήνευση στη M. Aνατολή. Tις απόψεις του κατέγραψε στο βιβλίο Tο Iσραήλ, η Παλαιστίνη και η ειρήνη (Eκδ. Kαστανιώτη, 1997). Tο βιβλίο του H αρχή της ιστορίας κυκλοφόρησε στο Iσραήλ το 1996.Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν:

Ζοζέ Σαραμάγκου: Περί θανάτου


ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ. Αν στο Περί τυφλότητος, η τύφλωση ήταν καθολική, αν στο Περί φωτίσεως, η φώτιση ήταν γενικευμένη, στο Περί Θανάτου ο θάνατος λειτουργεί με διαλείψεις σε μια μικρή χώρα 10.000.000 κατοίκων, φέρνοντας σε απόγνωση, μετά την αρχική ευφορία, ασφαλιστικές εταιρείες, εργολάβους κηδειών, οίκους ευγηρίας, νοσοκομεία, εκκλησία, κυβέρνηση, οικογένειες. Η μαφφία (με 2 φ τη θέλει ο συγγραφέας) θα αναλάβει να δώσει λύσεις, αλλά ο θάνατος θα αντεπιτεθεί με τη μορφή μιας μυστηριώδους και γοητευτικής γυναίκας… Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα του συμπαθέστατου νομπελίστα συγγραφέα. (Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά)
O Ζοζέ Σαραμάγκου [
Jose Saramago] γεννήθηκε το 1922 στην Αζινιάγκα από αγροτική οικογένεια. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές του μετά τις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου και να αρχίσει να δουλεύει. Oυσιαστικά είναι αυτοδίδακτος. Μετά από πολλές δουλειές βρέθηκε να εργάζεται επί δώδεκα χρόνια σε έναν εκδοτικό οίκο, ενώ ταυτόχρονα άρχισε να δημοσιογραφεί. Το πρώτο έργο που δημοσίευσε ήταν μια συλλογή διηγημάτων το 1966. Από το 1993 ζει στα Κανάρια Νησιά ως αυτοεξόριστος, απόφαση που έλαβε όταν κορυφώθηκε η ρήξη του με την πορτογαλική Εκκλησία και με αφορμή το έργο του Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιο. Από το νησάκι Λανθαρότε εκδίδει κάθε χρόνο ένα από τα «Τετράδια του Λανθαρότε», ημερολόγια από την καθημερινή του ζωή. Το 1998 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν:
(όλα σε μετάφραση Αθηνάς Ψυλλιά).

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ:

Ζοζέ Σαραμάγκου: να αλλάξουμε τον κόσμο (Το Βήμα, 18/10/1998),

Ο λογοτέχνης Ζοζέ Σαραμάγκου μιλάει στον Θανάση Λάλα (Το Βήμα, 28/3/1999),

Ο JOSE SARAMAGO - στην Πάτρα, Ζοζέ Σαραμάγκου "Περί Φώτισης" (Ηριδανός),

Το ανατρεπτικό Ευαγγέλιο (Το Βήμα, 27/4/1997),

Ίδιες ουλές, άλλος πόνος (Τα Νέα),

ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΥ: Οι επικριτικές αντιδράσεις για τον Γκ. Γκρας είναι υποκριτικές (Ελευθεροτυπία, 22/8/2006),

Η διαβάθμιση του κακού (Ριζοσπάστης, 31/3/2002),

H κιβωτός των Nόμπελ (Τα Νέα)

Τότε που η Ευρώπη εθελοτυφλούσε...



Παραδείγματος χάριν: ο ναζί αδερφός μου. Η ανάγκη να κατανοήσει την ίδια του την ιστορία, την ιστορία της γενιάς του, οδήγησε τον Ούβε Τιμ σ’ ένα ταξίδι στο παρελθόν, αφετηρία του οποίου είναι το πεπρωμένο του αδερφού του, που κατατάχθηκε εθελοντικά στα Ες Ες και σκοτώθηκε στην Ουκρανία μόλις στα δεκαεννιά του χρόνια. Μέσα από τις αναμνήσεις και το πένθος των γονιών και της μεγαλύτερης αδερφής του, προσπαθεί να ζωντανέψει τη μορφή του νεκρού αδερφού που τον συνόδευε σε ολόκληρη την παιδική και νεανική του ηλικία, αναζητώντας απαντήσεις που αφορούν και τη δική του ζωή, τις οικογενειακές σχέσεις, αλλά και τις αξίες ενός κόσμου που συντρίφτηκε κάτω από το βάρος του εθνικοσοσιαλισμού. Ένα μυθιστόρημα γύρω από την ενοχή και τη μνήμη, την προσωπική και τη συλλογική ευθύνη, τους λόγους που έκαναν δυνατή την άνοδο του ναζισμού σε μια Γερμανία και σε μια Ευρώπη που προτιμούσαν να εθελοτυφλούν. (Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παύλου)
Ο Ούβε Τιμ γεννήθηκε το 1940 στο Αμβούργο
. Σπούδασε Φιλοσοφία και Γερμανική Φιλολογία στο Μόναχο και στο Παρίσι. Άρχισε να γράφει στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και σήμερα συγκαταλέγεται στους δημοφιλέστερους συγγραφείς της χώρας του. Ζει στο Μόναχο.